Bir Cuma akşamı güneydoğu Pennsylvania’daki bir davet merkezinde Michael Colluccio sıcak çayını karıştırdı, kulaklığını taktı ve bilgisayarını çalıştırdı. Ekranda eyaletin dört bir yanından intihar önleme yaşam hattına gelen çağrılar görülüyordu.
38 yaşındaki Colluccio, bu aramalardan birinin öteki ucunda olmanın iyi mi bir şey bulunduğunu bildiğini söylemiş oldu.
Colluccio, “Doğrusu, 10-11 yaşlarındayken intihar girişiminde bulundum” dedi. “Ve o yaşta yada oldukça genç olan arayanlar alıyoruz ve onlar da benzer stres faktörlerinden geçiyorlar.”
Akıl sağlığı krizi yaşayan insanoğlu için 988’i aramak yaşam kurtarıcı bir karar olabilir. Fakat aradıktan sonrasında nasıl sonuçlanacağı, nerede olduklarına bağlı. Yeni 988 sistemi Temmuz ortasında piyasaya sürüldü ve erken bir tahmin, çağrıların ilk hafta ulusal olarak %45 arttığını söylemiş oldu.
Daha çok insan yardım hattı hakkında data edindikçe aramaların artması olası olduğundan, bazı davet merkezleri mahalli kaynakları artırmadan yapabileceklerinin sınırı olan bulunduğunu söylemiş oldu.
Colluccio, Philadelphia’nın derhal kuzeyindeki Bucks County’deki hizmet bölgesindeki arayanların, Pennsylvania’nın öteki birçok bölgesinden daha çok hizmete erişebildiğini söylemiş oldu. Yardım hattını mahalli olarak yöneten Bucks County Aile Hizmetleri Derneği’ndeki işi, kimi zaman arayanları evsiz barınakları, terapistler yada uyuşturucu ve alkol danışmanları şeklinde hizmetlerle bağlamayı ihtiva eder.
Her şeyden oldukca, işi dinlemektir.
Colluccio’nun akşam ilk araması sesi paniklemiş bir hanımdan geldi. Ortağı uyuşturucu kullanıyordu ve şiddetli tehditler savurmaya başladı.
Colluccio konuşmaktan oldukca dinlemek için süre harcadı. Arayanın söyleyeceklerini yakından dinleyerek rahatlama, doğrulama ve insani bağlantı sunduğunu söylemiş oldu.
Konuştuğunda çoğu zaman sorular sorar – nazikçe yardım etmek için belirli yollar arar. Bu durumda, soruları onu arayan kişiyle mahalli aile içi istismar servisleri ve bir toplumsal hizmet görevlisi içinde bağlantı kurmaya yöneltti.
Nadiren başvurduğu hizmetlerden biri 911’dir. 988’in ardındaki düşünce, bir ruh sağlığı krizine polisi yada ambulansı dahil etmek yerine bir alternatif sunmaktır. Colluccio, 911’i yalnızca birinin kendisi yada başkaları için acil bir tehdit oluşturması durumunda kullanacağını söylemiş oldu. Akıl sağlığı sistemiyle ilgili fena deneyimleri olan bazı kişiler endişelerini dile getirdiler ve diğerlerini 988’i ararlarsa kolluk güçleriyle temasa geçme olasılığı mevzusunda uyardılar.
Hanımla otuz dakika konuştuktan sonrasında, Colluccio intihara eğilimli olup olmadığını belirlemek için ona mühim sorular sordu. Telefonu kapattıktan sonrasında her arayanın güvende olduğundan güvenilir olmak için mühim bir adım bulunduğunu söylemiş oldu.
Aramanın başlangıcında, kadının eşi için yardım istediği görülüyordu. Fakat Colluccio ona 1’den 5’e kadar bir ölçekte intihara eğilimli bulunduğunu sorduğunda, 2 ya da 3 yaşlarında bulunduğunu ve daha ilkin intihara girişim ettiğini söylemiş oldu.
Aramayı bitirmeden ilkin Colluccio, ertesi gün yine aranmak isteyip istemediğini sordu. Evet dedi, o yüzden bir tane planladı.
Başka bir telefon gelene kadar Colluccio’nun bir yudum çay için kafi zamanı vardı. Kolejde genç bir adamdı, stresten bunalıyordu. Bir saatten fazla konuştular.
Bu oldukça tipik bir akşamdı, dedi.
Colluccio, “Kimi zaman bu daha acil bir müdahaledir, bu sebeple kimi zaman insanoğlu ellerinde haplarla ararlar ve etken olarak hayatlarını sonlandırmayı düşünürler” dedi. “Arayıp ‘açmasaydın kendimi öldürürdüm’ diyenler var.”
Ülke çapında, bunun şeklinde 200’den fazla davet merkezi var. Aramalar alan kodlarına bağlıdır. Mahalli olarak kimse açmazsa, arama başka bir yere yönlendirilir. Söz, daima birisinin telefonu açmasını sağlamaktır.
Bucks County şeklinde bazı yerlerde, danışmanların telefonda sunabileceğinden daha çok desteğe gereksinim duyan arayanlar için ek kaynaklar mevcuttur. Colluccio, evimizdeki birini ziyaret etmek için ruh sağlığı çalışanlarından oluşan gezici bir ekip gönderebilir. Sadece birkaç saat batıda bir kasaba olan Hanover, Pennsylvania’da 988 davet merkezinin bu seçeneği yoktur.
Jayne Wildasin bu merkezi işletiyor ve işçilerin kimi zaman kulaklıklarını indirmeleri, otomobillerine binmeleri ve bir saat kadar uzakta yaşayabilecek bir arayanla buluşmaya gitmeleri icap ettiğini söylemiş oldu.
Wildasin, “Doğrusu şu anda birinin evinde bir kriz var ise, potansiyel olarak oraya gidebiliriz” dedi.
Eyaletin başka bir bölümünde – kırsal Merkez İlçesi – mahalli 988 davet merkezi, çoğunlukla Penn Eyaletinden gelen üniversite öğrencilerinden oluşan gönüllülere güveniyor. Operasyonu Denise Herr McCann yürütüyor ve ekibinin gezici ruh sağlığı uzmanlarını arayabileceğini, sadece daha fazlasına gereksinim bulunduğunu söylemiş oldu.
Bir kriz geçtikten sonrasında yardım edebilecek ek ruh sağlığı uzmanlarına da gereksinim vardır.
Herr McCann, “Kimi zaman bu kaynaklar öteki danışmanlık hizmetleridir ve kapasiteleri yoktur” dedi. “İnsanlar arıyor ve sağlayıcılar şanslılarsa altı hafta sonrasında. Bu asla iyi değil.”
Onlarca senedir intiharı önleme davet merkezleri mahalli, eyalet ve federal kaynaklardan gelen fonları bir araya topladı. Bucks County’deki davet merkezini yöneten Julie Dees, 988’e geçişle beraber artık veri toplama ve lisans gereklilikleri şeklinde yeni federal düzenlemeleri karşılamaları icap ettiğini söylemiş oldu. Bunların hepsi paraya mal olur.
Dees, “Davet merkezlerine yüklenen artan sorumluluklar var, sadece buna hakkaten ek bir fon sağlanmıyor” dedi.
Pew Charitable Trusts’ın yakın tarihindeki bir analizine nazaran, bu ABD genelinde bir problem. Oylama ve araştırma kuruluşu, 988’e geçişin faturasını büyük seviyede devletlerin ödemek zorunda kaldığını ve bu işi meydana getiren kriz merkezlerinin çoğunun senelerdir yetersiz finanse edildiğini kaydetti. Devlet siyaset yapıcılarının, 988’e bağlı kriz hizmetlerinin sürdürülebilir ve sorunsuz olmasını sağlamak için finansman gereksinimlerini değerlendirmelerini tavsiye etti.
Biden yönetimi, mahalli ve yedek davet merkezlerinin kapasitesini oluşturmak ve ilgili hizmetleri sağlamak için 432 milyon dolar yatırım yapmış oldu. Sadece beklenti, devletlerin ana finansman akışlarını bulması yönünde.
988 sayısını yürürlüğe koyan 2020 yasası, devletlerin 988 ve ilgili akıl sağlığı hizmetleri için kalıcı bir fon deposu olarak cep telefonu faturalarına ücret eklemeye yönelik yasaları geçirmelerine de izin veriyor.
Pennsylvania’nın giden Demokrat valisi bir fon tutarı modeli önerdi, sadece hemen hemen Cumhuriyetçilerin kontrolündeki yasama meclisinde çekiş kazanmadı. Bir finansman mekanizmasının olmaması, Pennsylvania Eyalet Komiserleri Birliği’nin başkanı Kevin Boozel’i endişelendiriyor.
Boozel, “Bu hayatta kalma meselesi,” dedi. “Ve bunu yarı yolda yapamazsın.”
Fazlaca fazla çağrının sisteme taşabileceğinden korkan Pennsylvania, yeni 988 numarasının duyurusunu gelecek yıla kadar ertelemeye karar verdi. İlçelerin finansman sağlamak, işçileri işe almak ve mobil kriz ekipleri şeklinde şeyler için kapasite oluşturmak için daha çok zamana ihtiyacı var.
Bu öykü NPR, WITF ve KHN’yi içeren bir ortaklıktan.
