Geçen yıl, covid-19 virüsünün son aşama bulaşıcı omikron varyantının ortaya çıkması, birçok insanı şaşırttı ve hastaneleri bunaltan ve ölümlere neden olan vakalarda artışa niçin oldu. Şimdi omicron’un bağışıklık sisteminden daha iyi kaçmak için mutasyona uğradığını öğreniyoruz.
Omicron-spesifik aşılar FDA tarafınca Ağustos ayında onaylanmıştır ve ABD sıhhat yetkilileri tarafınca 5 yaş ve üstü hepimiz için tavsiye edilmektedir. Gene de, yakın tarihindeki bir KFF anketine bakılırsa, ABD Birleşik Devletleri’ndeki yetişkinlerin yalnızca yarısı bu destekleyici aşılar hakkında fazlaca şey duydu ve yalnızca üçte biri bir tane aldıklarını yada mümkün olan en kısa sürede bir tane almayı planladıklarını söylüyor. 2020 ve 2021’de ABD’de Kasım ve Şubat ayları içinde covid vakaları arttı.
Bu kış başka bir dalgalanma göreceğimizden güvenli olmasak da, işte covid hakkında bilmeniz gerekenler ve hazırlanmanız ihtiyaç duyulan güncellenmiş güçlendiriciler.
1. Bu sonbaharda bir covid güçlendirici aşıya ihtiyacım var mı?
Birincil aşı serisini tamamladıysanız ve 50 yaşlarında yada daha büyükseniz yada bağışıklık sisteminiz zayıfsa, mümkün olan en kısa sürede covid güçlendirici aşı olun. Ölümlerin yüzde 40’ı 85 yaş ve üstü kişilerde ve ortalama yüzde 90’ı 65 yaş ve üstü kişilerde meydana gelmektedir. Her yaştan insan covid’den hastaneye yatırılıyor olsa da, bu hastaneye yatışlar da daha yaşlı.
Aşılanmamış insanoğlu, ABD’de azınlıkta olsa da, hala covid’den ölme riski en yüksek. Bu kış mevsiminden ilkin aşı olmak için fazlaca geç değil. Covid dalgaları ABD Birleşik Devletleri’ndekileri ortalama bir ay evvelinde haber veren Birleşik Krallık, vakalarda başka bir artış görmeye başlıyor.
Halihazırda üç yada daha çok covid aşısı olduysanız, 12 ila 49 yaşları arasındaysanız ve bağışıklığı baskılanmadıysanız, hastaneye yatış ve hastalıktan ölüm riskiniz mühim seviyede azalır ve ek güçlendiricilerin pek fazla koruma sağlaması pek ihtimaller içinde değildir. .
Bununla beraber, destekleyici aşı yaptırmak, aşılamadan sonraki birkaç ay süresince enfekte olma ve dolayısıyla virüsü başkalarına bulaştırma olasılığınızın daha düşük olduğu bir “balayı” periyodu sağlar. Kış tatillerinde daha yaşlı, bağışıklığı baskılanmış yada başka bir halde savunmasız aile ve dostlar görecekseniz, onları covid’e karşı daha iyi korumak için iki ila dört hafta evvelinde bir güçlendirici almak isteyebilirsiniz.
Siz yada evladınız covid hastası olduğundan işten evde kalmak istememek şeklinde enfeksiyondan kaçınmak için başka nedenleriniz olabilir. Covid’den hastaneye yatmamış olsanız bile, maaşınızı yitirmek yada yedek çocuk bakımı ayarlamak maliyetli olabilir.
Bu önerilere yönelik mühim bir uyarı: Başka bir aşı yaptırmadan ilkin son covid enfeksiyonunuzdan yada aşılamanızdan sonrasında dört ila altı ay beklemelisiniz. Oldukca erken uygulanan bir doz daha azca etkili olacaktır şu sebeple önceki enfeksiyon yada aşıdan gelen antikorlar kanınızda hala dolaşacak ve bağışıklık hücrelerinizin aşıyı görmesini ve aşıya tepki vermesini önleyecektir.
2. Kovid olsa bile evlatların aşı olması gerekir mi?
Çocuklar yetişkinlere bakılırsa şiddetli covid için daha düşük risk altında olsalar da, çocuklar için riskler aslına bakarsan tehlikeli olarak kabul edilen birçok hastalıktan daha yüksek. Riskleri, covid’in öteki yaş grupları için oluşturduğu riske bakılırsa değil, öteki önlenebilir hastalıklardan karşı karşıya kaldıkları riske bakılırsa ölçülmelidir. Salgının ilk iki senesinde, covid doğumdan 19 yaşına kadar her beş senelik yaş aralığında dördüncü yada beşinci önde gelen ölüm nedeniydi ve ortalama 1.500 çocuk ve genci öldürdü. Su çiçeği, kızamıkçık ve rotavirüs şeklinde aşıyla önlenebilir öteki hastalıklar, aşılar bulunmadan bir yıl ilkin averaj 20-50 evladı ve genci öldürdü. Bu önlemle, evlatları covid’e karşı aşılamak bir smaçtır.
Kovid olan çocuklar da aşıdan faydalanıyor. Aşı, ebeveynlerin evde onlarla beraber kalmaları gerekebileceği hastaneye yatış ve okula gidememe riskini azaltır.
Sadece pek fazlaca ebeveynin çocuklarına aşı yaptırma mevzusunda endişeli olmasının sebebi tam da çocuklar için riskin daha yüksek olmasıdır. Temmuz şeklinde yakın bir tarihte, FDA’nın 6 aylıktan minik çocuklar için covid aşılarına izin vermesinden derhal sonrasında, bir KFF anketi, 5 yaşın altındaki evlatların ebeveynlerinin yarısından fazlasının, aşıların evlatlarının sağlığı için aşı yaptırmaktan daha büyük bir risk oluşturduğunu düşündüklerini ortaya koydu. hastalık. Ve son olarak ankette, yarısı çocuklarına aşı yaptırma planları olmadığını söylemiş oldu. Covid aşılama oranları 12-17 yaş arası çocuklarda %61 ile 2 yaş altı çocuklarda %2 içinde değişmektedir.
İnfluenza şeklinde, covid de en genç ve en yaşlılar için en ölümcül olanıdır. Bilhassa yüksek risk altındakiler bebeklerdir. Enfeksiyona karşı bağışıklığa haiz olmaları pek ihtimaller içinde değildir ve minik bir kısmı aşılanmıştır. Anneleri hamilelik esnasında aşı olmadıkça yada hamilelik esnasında covid olmadıkça (ikincisi anne için yüksek ölüm ve bebek için erken doğum riski oluşturur) bebekler muhtemelen anne sütü yöntemiyle covid’e karşı koruyucu antikor almıyorlar. Ve bebeklerin hava yolları minik ve öksürükleri daha zayıf olduğundan, herhangi bir solunum yolu enfeksiyonu ile nefes almada güçlük çekmeleri daha ihtimaller içindedir, hatta bir tanesi covid’den daha azca ölümcüldür.
3. Her yıl bir covid çekimine ihtiyacım olacak mı?
Covid’in grip şeklinde mevsimsel bir virüse dönüşüp dönüşmeyeceği ve virüsün mutasyona uğramaya ve insanlığın bağışıklık savunmasından ne kadar kaçmaya devam edeceği, halk sağlığı yetkilileri tarafınca belirlenen hedeflere bağlıdır.
Aşılamanın amacı ağır hastalığı, hastaneye yatmayı ve ölümü önlemekse, birçok insan birincil aşı serilerinden sonrasında iyi korunacaktır ve ek aşılara gereksinim duymayabilir. Halk sağlığı yetkilileri, takviye alıp almama seçimini daha düşük riskli olanlara bırakırken, daha yaşlı ve bağışıklığı baskılanmış kişiler için güçlendiricileri şiddetle tavsiye edebilir. Aşılamanın amacı enfeksiyon ve bulaşmayı önlemekse, birincil aşılama serisi tamamlandıktan sonrasında ve yılda birkaç kez olmak suretiyle yeniden takviyelere gereksinim duyulacaktır.
Grip, çoğu zaman kış aylarında enfeksiyonlara ve hastalıklara yol açan mevsimsel bir virüstür, sadece bilim adamları, covid’in benzer, öngörülebilir bir modele yerleşip yerleşmeyeceğini bilmiyorlar. Salgının ilk üç senesinde, ABD Birleşik Devletleri yazları enfeksiyon dalgaları yaşadı. Sadece covid virüsü bir kış virüsü haline gelecekse, halk sağlığı yetkilileri senelik güçlendiriciler önerebilir. Hastalık Denetim ve Önleme Merkezleri, fazlaca ender istisnalar haricinde 6 aylık ve daha büyük kişilerin her yıl grip aşısı olmalarını önermektedir. Bununla beraber, gripte olduğu şeklinde, halk sağlığı yetkilileri, yüksek riskli kişilerin covid’e karşı aşılanmasına hala hususi bir ehemmiyet verebilir.
Ve virüs ne kadar fazlaca mutasyona uğrarsa, halk sağlığı yetkilileri yeni bir varyantın bağışıklık kaçırma problemininin üstesinden gelmek için o denli sıklıkta takviye önerebilir. Ne yazık ki, bu yılki güncellenmiş omicron güçlendirici, orijinal güçlendiricilerden mühim seviyede daha iyi koruma sağlamıyor şeklinde görünüyor. Bilim adamları, yeni varyantlar karşısında güçlerini koruyabilecek varyant geçirmez aşılar üstünde çalışıyorlar.
4. Daha çok covid varyantı yolda mı?
Omicron varyantı, bir alfabe alt varyant çorbasına dönüştü. Bu senenin başlarında ortaya çıkan BA.5 varyantı ABD’de baskın varyant olmaya devam ediyor, sadece BA.4.6 omikron alt varyantı ABD Birleşik Devletleri’nde baskın olmaya hazır olabilir. Şimdi vakaların %14’ünü oluşturuyor ve artıyor. BA.4.6 omikron alt varyantı, insanların bağışıklık savunmasını hem önceki enfeksiyondan hem de aşıdan kaçınmada BA.5’ten daha iyidir.
Dünyanın öteki bölgelerinde, BA.4.6 geçildi ABD’deki covid vakalarının sırasıyla %2 ve %5’inden daha azını oluşturan BA.2.75 ve BF.7 (BA.5’in soyundan gelen) tarafınca BA.2.75.2 omicron alt varyantı Cenup Asya’da bir enfeksiyon dalgası yarattı Temmuz ve Ağustos aylarında. ABD, BA.5 – BQ.1.1’den türeyen başka bir varyantın yolunda hemen hemen pek bir şey görmemiş olsa da, öteki ülkelerde hızla yükseliyor. Birleşik Krallık, Belçikave Danimarka. BA.2.75.2 ve BQ.1.1 varyantları, bugüne kadarki en bağışıklığa haiz omikron alt varyantları olabilir.
BA.4.6, BA.2.75.2 ve BQ.1.1 hepsi aşıya iyi cevap vermeyen bağışıklığı baskılanmış kişilerde covid’i önlemek için kullanılan monoklonal antikor Evusheld’den kaçar. Başka bir ilaç olan bebtelovimab, BA.4.6 ve BA.2.75.2’den gelen covid tedavisinde etken kalmaya devam etse de, BQ.1.1. Birçok bilim insanı, Evusheld’in Kasım yada Aralık ayına kadar işe yaramaz hale geleceğinden kaygı ediyor. Bunun sebebi, yeni antiviral haplar ve covid’i tedavi etmek için monoklonal antikorlar için boru hattının, bir pazar sağlamak için garantili bir alıcı olmadan kurumasıyla ilgilidir. Geçmişte, federal hükümet aşıları toplu olarak satın alacağını güvence etti, sadece bu program için fon Kurultay tarafınca genişletilmedi.
Ufukta bulunan öteki omikron alt değişkenleri, tümü BA.2’nin alt türlerinden olan BJ.1, BA.2.3.20, BN.1 ve XBB’yi ihtiva eder.
Bu kış bir omikron alt varyantının mı yoksa başka bir varyantın mı hakim olacağını ve ABD’de hastaneye yatışların ve ölümlerin yeniden artıp artmayacağını anlamak zor. omicron’un değişik versiyonları, onu değişik oyun alanlarında kullanıyor.
Bunların hepsi kulağa ürkütücü gelse de, covid güçlendirici çekimlerin, baskın omicron alt varyantları tarafınca bağışıklık kaçırmanın üstesinden gelmeye destek olabileceğini anımsamak önemlidir.
5. Peki ya uzun covid?
Aşı olmak uzun soluklu covid olma riskini azaltır, sadece ne kadar olduğu belli değil. Araştırmacılar, uzun soluklu covid’i önlemenin tek yolunun enfeksiyonu önlemek olup olmadığını bilmiyorlar.
Aşılar enfeksiyon riskini azaltabilse de, azca sayıda aşı tüm enfeksiyonları yada neredeyse tüm enfeksiyonları önler. Enfeksiyon riskini azaltmak için iç mekan hava standardını iyileştirmek ve maske takmak şeklinde ek önlemlere gereksinim duyulacaktır. Şu anda mevcut monoklonal antikorlar ve Paxlovid şeklinde antiviral ilaçlarla süratli tedavinin uzun soluklu covid geliştirme riskini azaltıp azaltmadığı da hemen hemen bilinmiyor.
6. Benim de grip aşısına ihtiyacım var mı?
CDC, 6 aylık yada daha büyük olan her insanın senelik grip aşısı olmasını önerir. İdeal zamanlama Ekim sonu yada Kasım başı, kış tatillerinden ilkin ve ABD’de grip tipik olarak yayılmaya başlamadan ilkin. grip aşısı yok. Grip, ABD Birleşik Devletleri’nin bazı bölgelerinde aslına bakarsan dolaşıyor.
65 yaş ve üstü kişiler, hamile bayanlar, kronik tıbbi hastalıkları olan kişiler ve 5 yaşın altındaki çocuklar için senelik grip aşısı olmaları bilhassa önemlidir, şu sebeple en yüksek hastaneye yatış ve ölüm riski altındadırlar. Daha genç insanoğlu şiddetli grip için daha düşük risk altında olsalar da, toplumdaki yüksek riskli insanlara influenza bulaşması için vektörler olarak hareket edebilirler.
“Adjuvanlı” grip aşıları olarak da adlandırılan yüksek doz grip aşıları, 65 yaş ve üstü kişiler için önerilir. Adjuvanlar, bir aşıya karşı bağışıklık tepkisini sağlamlaştırır.
Aynı anda hem covid hem de grip aşısı olmak güvenlidir, sadece ateş, baş ağrısı yada vücut ağrıları şeklinde daha çok yan tesir yaşayabilirsiniz.
KHN (Kaiser Health News), sıhhat sorunları hakkında derinlemesine gazetecilik üreten ulusal bir haber odasıdır. Siyaset Analizi ve Anket ile beraber KHN, KFF’deki (Kaiser Aile Vakfı) üç ana işletim programından biridir. KFF, ulusa sıhhat sorunları hakkında data elde eden, kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.
İÇERİĞİMİZİ KULLAN
Bu öykü ücretsiz bir şekilde tekrardan yayınlanabilir (detaylar).
